Soru: SGK ilk işe giriş tarihim 15/10/1999 ve askerliğimi yedek subay olarak 2001-2002 arası yaptım. Yedek subaylığın sigortalılık başlangıcını üç ay geri çektiğine dair yazılar okudum. Ancak SGK’den aldığım bilgide böyle bir geri çekmenin olmadığını gördüm. Yıpranma payları sigortalılık başlangıcını geriye çeker mi? Cem V.
İlk sigortalılık başlangıç tarihinizin 15/10/1999 yani 8 Eylül 1999 sonrası olması nedeniyle EYT kapsamına girmiyorsunuz. 2001- 2002 yıllarında yaptığınız yedek subaylık hizmetiniz Emekli Sandığı kapsamında geçen hizmet olarak değerlendirilmekle birlikte, bu süreye ayrıca 90 gün fiili hizmet süresi zammı (yıpranma payı) verilmektedir.
Tarafınıza SSK kapsamında aylık bağlanırken, yedek subaylıkta geçen 1 yıllık hizmetiniz ile birlikte 90 günlük fiili hizmet süresi zammınız da hizmet birleştirmesi yapılmak suretiyle aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınacaktır.
Sigortalıların SSK kapsamında yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarının tespitinde üç temel kritere; sigortalıların yaşına, sigortalılık süresine ve prim ödeme gün sayısına bakılmakta ve sigortalıların işe giriş tarihine göre bu üç koşuldan; bazen üçü, bazen de iki koşulun gerçekleşmesi gerekmektedir.
5434 sayılı kanunun mülga 32. maddesi kapsamında geçen fiili hizmet süresi zamları, SSK kapsamında aylık bağlanması durumunda; sigortalıların prim ödeme gün sayılarına ilave edildiği gibi sigortalılık sürelerine de ilave edilmektedir. Ancak sigortalılık sürelerine ilave işlemi sigortalılarca, sigortalılık başlangıcının geriye çekilmesi şeklinde değerlendirilmektedir. Halbuki fiili hizmet süresi zamları dahil yıpranma süreleri, borçlanmalar gibi sigortalılık süresini geriye götürmemektedir. Örneğin sigortalının SSK kapsamında emekli olması için 25 yıllık sigortalılık süresi koşulunun yerine gelmesi gerekiyor. Sigortalının ilk işe giriş tarihine göre 24 yıllık sigortalılık süresi ve 1 yıl da fiili hizmet süresi var ise fiili hizmet süresi zamları sigortalılık sürelerine eklendiğinden, sigortalının 24 yıl yerine sanki 25 yılı varmış gibi 1 yıl daha erken emekli olabiliyor. Yoksa yıpranma süreleri, sigortalılık başlangıç tarihlerini ve dolayısıyla emeklilik koşullarını değiştiren bir uygulama değildir.
KIDEM TAZMİNATIMI ALABİLİR MİYİM?
Soru: SSK emeklisiyim, evli değilim ve vefat eden devlet memuru emeklisi olan babamdan annemle birlikte dul ve yetim maaşı alıyoruz. Yakında evleneceğim ve maaşımın kesileceğini biliyorum. Kız kardeşim SSK emeklisi ve ayrıca ölen SSK emeklisi eşinden de maaş alıyor. Her iki emekli maaşına ek olarak babamın maaşını da alabilir mi? Gönül E.
Sigortalılık başlangıç tarihi 9/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında olan erkek sigortalıların emeklilik koşulları; 1- 60 yaş 7000 gün veya 2- 60 yaş, 25 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4500 gündür. 1475 sayılı kanunun 14 mad./ beşinci fıkrası kapsamında kıdem tazminatı ödenmesi için yaş dışındaki koşulların yani 7000 gün veya 4500 gün koşulu ile birlikte 25 yıllık sigortalılık süresi şartının birlikte yerine gelmesi gerekiyor. Ancak 7000 gün koşulunu yerine getirdiğiniz için kıdem tazminatını alabilirsiniz. Ayrıca 25 yıllık süreyi doldurmak zorunda değilsiniz.
KARDEŞİM 3 AYLIĞI BİRDEN ALABİLİR Mİ?
Soru: SSK emeklisiyim, evli değilim ve vefat eden devlet memuru emeklisi olan babamdan annemle birlikte dul ve yetim maaşı alıyoruz. Yakında evleneceğim ve maaşımın kesileceğini biliyorum. Kız kardeşim SSK emeklisi ve ayrıca ölen SSK emeklisi eşinden de maaş alıyor. Her iki emekli maaşına ek olarak babamın maaşını da alabilir mi? Gönül E.
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu kapsamında kız çocuklarına ölen ana veya babalarından dolayı yetim maaşı bağlanması için, kız çocuğunun bekâr, dul veya boşanmış olması, Emekli Sandığı’na tabi çalışmaması ve sandıktan aylık almaması gerekiyor. Kız kardeşiniz SSK emeklisi aynı zamanda eşinden dolayı da SSK’den maaş alsa bile babanızdan da yetim maaşı almaya hak kazanıyor. 5510/54. Madde gereği birden fazla dosyadan aylığa hak kazananlara en yüksek ödemeye imkân veren iki dosyadan aylık ödenmekte. Ancak 5434 sayılı kanun kapsamında (iştirakçiliğin 2008/Ekim öncesi başlaması) bağlanan aylıklar Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği gereği bu uygulama dışında tutulmuş. Yani kız kardeşiniz üç aylığı da alabilir.